Het iconische ING House, ook wel bekend als de Poenschoen, is een van de meest opvallende gebouwen van Zuidas en heeft een fascinerende geschiedenis waar je een parallel kunt trekken met de financiële wereld: je kunt het succes hebben, maar net zo goed hard onderuit gaan. Hoewel de exacte bouwkosten nooit openbaar zijn gemaakt, wordt geschat dat het gebouw ongeveer 100 miljoen euro heeft gekost. Dit bedrag weerspiegelt ook de ambitie van ING eind jaren ’90 om zich te profileren als een moderne en transparante financiële instelling. Een contrast met de traditionele banken zoals ABN Amro, waarvan het hoofdkantoor in enkele jaren eerder opende op een steenworp afstand van ING House.
Beeld: Het ING House, of de Poenschoen, bij nacht in oktober 2002, een maandje na de opening. / Bron: Stadsarchief Amsterdam
ING House: Van een symbool van succes naar een monument van hoogmoed
Openheid, transparantie en moderniteit
ING House werd ontworpen door de jonge architecten Roberto Meyer en Jeroen van Schooten en staat bekend om zijn futuristische glazen constructie, ondersteund door hoge stalen poten. Dit ontwerp was bedoeld als een tegenhanger van het traditionele, gesloten hoofdkantoor van ABN Amro, dat zwart en afgeschermd van de omgeving was. ING wilde juist een gebouw dat openheid, transparantie en moderniteit uitstraalde, passend bij de veranderende tijden waarin financiële transacties steeds meer virtueel en toegankelijk werden.
Van binnen was ING House minstens zo innovatief als van buiten. Het gebouw heeft een dubbele glazen wand langs beide lange zijden, wat ervoor zorgde dat de medewerkers in het gebouw waren beschermd tegen zowel de geluidsoverlast van het verkeer van de steeds drukker wordende A10 als de eventuele hitte van de zon. Dankzij het geconditioneerde binnenklimaat konden er zelfs tuinen met palmen, bougainvilles en kastanjebomen worden aangelegd, wat een unieke werkplek opleverde. Het gebouw bood daarnaast een glazen promenadedek, een auditorium in de neus van de schoen, en zelfs een dakterras met een sparrenbos.
Het ontwerp van ING House was kenmerkend voor een tijdperk waarin banken wereldwijd hun succes wilden tonen door middel van indrukwekkende architectuur. Architect Roberto Meyer merkte op dat “geld geen issue was” in die tijd, wat de grootsheid van het gebouw verder onderstreept.
Opening met een echte leeuw
Tijdens de opening van het nieuwe hoofdkantoor op 16 september 2002 heette bestuursvoorzitter Ewald Kist de aanwezigen, waaronder Kroonprins Willem-Alexander, “welkom in het hol van de leeuw.” Dit bleek letterlijk te nemen, want in een videopresentatie bracht een echte leeuw, symbool van ING, een bezoek aan het gebouw, inclusief het dakterras en de vergaderzaal van de raad van bestuur. Bij de opnames zette de leeuw zijn tanden in een van de bestuurszetels, die nu als herinnering aan de opening wordt bewaard. Beelden zijn nog steeds op YouTube te vinden.
Uiteindelijk verrichtte leeuw Simba samen met de kroonprins de officiële openingshandeling. “Poenschoen ING Groep is letterlijk hol van de leeuw”, kopte De Telegraaf een dag na de opening.
Verblijf van korte duur
Hoewel het gebouw aanvankelijk symbool stond voor welvaart en moderniteit, kreeg het later ook een andere betekenis. Twaalf jaar na de opening moest ING het spectaculaire gebouw in 2014 alweer verlaten, gedwongen door de gevolgen van de wereldwijde financiële crisis. Deze crisis, die bijna leidde tot de ineenstorting van het mondiale financiële systeem, zorgde ervoor dat overheden wereldwijd miljarden moesten investeren om de grote banken overeind te houden. Europese regelgeving dwong ING vervolgens om op te splitsen in een bank en een verzekeraar, beide gehuisvest in bescheidenere kantoren.
Vandaag de dag staat ING House nog steeds als poortgebouw aan de westelijke toegang van de Zuidas. Tegenwoordig is het een bedrijfsverzamelgebouw, waar onder meer Lexence advocaten & notarissen is gevestigd. Wat ooit symbool stond voor het succes en de innovatie van de financiële sector, herinnert ons nu ook aan de gevaren van hoogmoed en zelfoverschatting.
1 Comment