Een stukje goud op de Herengracht: De Gouden Bocht

Op de Herengracht tref je De Gouden Bocht, het stukje tussen de Vijzelstraat en de Leidsestraat. Dit is het meest prestigieuze deel van de grachtengordel. Dit gedeelte maakte deel uit van de zogenaamde Vierde Uitleg, het laatste deel van de Uitleg van Amsterdam. Vanaf de 17e eeuw woonden de rijkste Amsterdammers aan de Gouden Bocht. We duiken eens in de geschiedenis.

Dubbele kavels

In de 17e eeuw gaat het goed met de stad. Er is veel geld in Amsterdam en de bevolking groeit gestaag. Daarnaast is er dringend behoefte aan uitbreiding. Daarnaast is een speciale groep Amsterdammers die nog wat extra eisen heeft: de allerrijksten van de stad. Speciaal voor hen wordt er stukje gracht tussen de Leidsestraat en de Vijzelstraat gereserveerd. Hier kunnen de gefortuneerde Amsterdammers dubbele kavels kopen. Hier kunnen zij dus 2 keer zo grote grachtenpanden op bouwen, met een dubbel zo grote tuin. De kosten voor zo’n enkele kavel bedroegen 800 gulden. Omgerekend naar huidige waarde is dat zo’n half miljoen euro.

Hele dure rijtjeshuizen

De verkoop van de dubbele kavels was een groot succes. Het mooie stukje Herengracht werd razendsnel verkocht en binnen no-time verschenen de meest weelderige stadspaleizen. Eigenlijk zijn het meer landgoederen die aan elkaar grenzen met per woning gemiddeld een gigantische 1.000 vierkante meter aan leefruimte. De gelukkige Amsterdammers die een kavel hadden weten te bemachtigen huurde vooraanstaande architecten in voor hun nieuwe huis, iets wat tot op de dag van vandaag in de architectuur zichtbaar is. Vanwege dit karakter kreeg de buurt als snel de naam ‘Gouden Bocht’.

Rellen bij de woning van de burgermeester

Herengracht 507 was ooit de woning van de Amsterdamse burgemeester Jacob Boreel. In 1696 was hij voornemens belastinghervormingen door te voeren, waarvoor enkele stadsgenoten Boreel ter verantwoording wilden roepen. Zijn voordeur werd geramd met een lantaarnpaal en de relschoppers kwamen in grote getallen het huis van de burgemeester binnen. Boreel wist zijn huis nog maar net te verlaten, wat niet eenvoudig was want hij was bepaald niet mobiel. Hij leed aan jicht en was zwaarlijvig. De relschoppers plunderen het huis, namen spullen mee of smeten het kapot op de gracht. De opstand wordt uiteindelijk neergeslagen en, gebruikelijk in de tijd, zeker 12 relschoppers kregen hun straf voor de rellen: executie op de Dam.

Een wandeling waard

Op de website van gemeente Amsterdam is een interessante wandeling door De Gouden Bocht te vinden. Zeker een aanrader, waar je tevens nog meer feitjes over de verschillende panden aantreft.