Het is maandag 11 maart 2002, begin van de ochtend. Medewerkers van ING benen hun kantoor in om aan hun werkdag te beginnen. De bank heeft diverse vestigingen in Amsterdam, waaronder enkele kantoren in de Rembrandttoren aan de Amstel. Tussen de bankmedewerkers stapt ook een 56-jarige buschauffeur uit Uithoorn de wolkenkrabber binnen. Hij heeft alleen geen laptopje in zijn aktetas verstopt, deze John R. loopt het pand binnen met wapens en een doos explosieven onder de arm.
Angst voor een 9/11-scenario
Alle alarmbellen gaan af als blijkt dat er iemand een gijzelingsactie is begonnen in een hoge wolkenkrabber. Het is immers op deze stralende lentedag in maart pas een half jaar geleden dat Amerika te maken kreeg met terreur. Een link wordt al snel gelegd en de politie gaat gelijk over tot vergaande veiligheidsmaatregelen. Een afslag van de ring wordt voor al het verkeer afgesloten en de treinen en metro’s rondom Amsterdam Amstel rijden niet meer. Wie is deze man die het kennelijk gemunt heeft op de ING? Dan rolt er een fax van de gijzelnemer bij media en bedrijven uit het apparaat die voor verbijstering zorgt. Er is helemaal geen sprake van een terroristische actie, de man voert een gewapend protest tegen de invoering van breedbeeldtelevisies, een aanklacht tegen het Nederlandse techbedrijf Philips…
Verkeerde toren binnengestapt
Ai, dat was een misrekening van John R. Hij was die ochtend het verkeerde pand binnengestapt. Philips had weliswaar enkele jaren in Rembrandttoren een kantoor gehad, maar was begin 2002 na de oplevering van de naastgelegen Breitnertoren daarheen verhuist. Hoewel hem dit al vrij snel na het begin van de gijzeling is aangegeven heeft hij toch zijn actie doorgezet en inmiddels 18 onschuldige medewerkers tegen hun zin vastgezet. Hij laat deze mensen grote letters op de ramen van de toren plakken, zodat ook het verzamelde journaille en burgers rondom de toren snappen waar hij tegen vecht: de zwarte balken boven en onder de tv-uitzendingen. Het was de tijd dat men afscheid nam van het ‘vierkante’ 4:3 beeldformaat en geleidelijk overstapte naar het inmiddels nog steeds bekende 16:9 formaat. Om daar goed van te kunnen profiteren was dus het aanschaffen van een nieuwe televisie noodzakelijk. Bedrog en een smerige streek van de branche, vond John R. En Philips was in zijn ogen hieraan schuldig.
Onderhandelen
Goed, de angst voor een aanslag is verdwenen. John R. is een bekende bij diverse instanties en staat te boek als een persoon met psychische problemen. Maar ondertussen heeft hij nog wel steeds 18 onschuldige mensen in gijzeling. Intensieve onderhandelingen worden opgestart tussen specialisten van de Amsterdamse politie en de verwarde man. Later spreekt justitie van ‘open en ontvankelijke’ gesprekken met de gijzelnemer. Als de werkdag er bijna opzit, dik 7 uur na het begin van de gijzeling geeft John R. aan zich even te willen terugtrekken om zichzelf te bezinnen. Hij komt echter niet meer terug en schiet zichzelf op het toilet twee kogels door zijn hoofd, hij sterft ter plekke en de gijzeling komt ten einde.
De aftermath
Het zou goed kunnen zijn dat je nooit eerder van deze gijzeling hebt gehoord. Toen uiteindelijk bleek dat het geen terroristische actie was droop de aandacht langzaam weg. Twee maanden na deze actie werd in Hilversum Pim Fortuyn vermoord. Daar ging vervolgens uiteraard alle media en aandacht heen, zodat John R. en zijn actie tegen de breedbeeldtelevisies in de vergetelheid raakte. In 2005 werd er nog een film gemaakt over de gijzelingsactie, hoewel daaraan wel de nodige fictie werd toegevoegd.
NOOT VAN REDACTIE: zo vaak komt een gijzeling in Amsterdam gelukkig niet voor. Stom toevallig verscheen dit artikel in de ochtend van 22 februari 2022 en was er diezelfde avond een gijzeling in de Apple Store op het Leidseplein. De combinatie zorgde die avond en de dagen erna voor een enorme piek lezers van dit artikel.
Een gijzeling in de hoogste kantoortoren van Amsterdam