Donkere modus Light Mode

Elke week een feitje dat je wél wilt doorsturen.

Door op 'Abonneren' te klikken, bevestig je dat je onze Privacyverklaring en Gebruiksvoorwaarden hebt gelezen en ermee akkoord gaat.

De mislukte overval op de Weteringschans

In de nacht van 14 op 15 juli 1944 probeerde verzetsleider Johannes Post samen met een groep kameraden gevangenen te bevrijden uit het Huis van Bewaring aan de Weteringschans in Amsterdam. Het zou een gedurfde actie worden, maar eindigde in een tragedie.
Beeld: De Stadhouderskade met de achterzijde van het Huis van Bewaring aan de Weteringschans / Bron: Stadsarchief Amsterdam

De Aanleiding

Post kreeg eind juni 1944 te horen dat zijn vriend en medestrijder Jan Wildschut gevangen was genomen na een mislukte overval op een distributiekantoor in Haarlem. Wildschut zat vast in de Weteringschans, samen met tientallen andere verzetsstrijders. Voor Post was het persoonlijk: hij wilde koste wat het kost zijn boezemvriend bevrijden. Bovendien dreigden zo’n zeventig van de 141 gevangenen geëxecuteerd te worden.

Het plan

Een directe bestorming van de gevangenis leek te riskant. Daarom zocht Post naar andere mogelijkheden. Na enkele vergeefse plannen kreeg de Amsterdamse Knokploeg onverwacht hulp aangeboden van Jan Boogaard, een SS’er die zijn handen schoon wilde wassen. Hij kende de gevangenis van binnen en toonde een plattegrond. In ruil voor geld en een onderduikadres beloofde hij deuren open te zetten en bewakers en honden uit te schakelen.

Hoewel Post zijn twijfels had, besloot hij in te stemmen. De bevrijding zou in de nacht van 14 juli plaatsvinden.

Advertisement

De overval

Zestien verzetsstrijders verzamelden zich in de woning van de conciërge van de gevangenis. Rond drie uur ’s nachts trokken twaalf van hen het instructiegebouw in, vertrouwend op Boogaard. Hij verscheen zoals afgesproken en opende de eerste deuren. Maar terwijl de mannen wachtten op het sein om door te breken, klonk plots een Duits bevel: “Hände hoch!”

Boogaard had hen verraden. Vanuit de gevangenisbarakken werd het vuur geopend. Een hevig vuurgevecht brak uit. Enkele verzetsleden wisten over de vier meter hoge muur te klimmen en te ontkomen. Anderen werden geraakt of gearresteerd. Vijf mannen werden op de binnenplaats gevangen genomen, onder wie Cor ten Hoope en Guus Trestorff, die zwaargewond raakte.

Arrestaties

Johannes Post en Hilbert van Dijk wachtten intussen in de Kinkerstraat op Boogaard, die hen zogenaamd na afloop zou ontmoeten. Ook hier was de val gezet. Post werd gearresteerd na een korte schietpartij; Van Dijk wist aanvankelijk te ontsnappen, maar werd later zwaargewond teruggevonden.

De verzetsstrijders die waren opgepakt, werden na korte verhoren samengebracht. Op 16 juli werden vijftien mannen, onder wie Post, naar de duinen bij Overveen gebracht en daar geëxecuteerd.

De nasleep

De lichamen van de slachtoffers werden na de oorlog teruggevonden en deels herbegraven op de Eerebegraafplaats Bloemendaal. Boogaard, die vanaf het begin contact had gehad met de Sicherheitsdienst, werd in 1946 ter dood veroordeeld en in 1947 geëxecuteerd.

De overval op de Weteringschans werd een van de grootste mislukkingen van het Nederlandse verzet. Waar het een grootschalige bevrijdingsactie had moeten worden, bleef slechts het verraad en de zware tol die het eiste over.

Elke week een feitje dat je wél wilt doorsturen.

Door op 'Abonneren' te klikken, bevestig je dat je onze Privacyverklaring en Gebruiksvoorwaarden hebt gelezen en ermee akkoord gaat.
Reageer op dit feitje Reageer op dit feitje

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vorig artikel

De Wolkenfabriek: afscheid van een Amsterdams icoon

Volgend artikel

De vergeten IKEA aan de Stadhouderskade

Advertisement