Het is 25 februari 2015. Een doodnormale koude woensdagavond in de winter. Toch broeit er iets op het plein voor het Maagdenhuis, het administratief centrum van de Universiteit van Amsterdam. Een groep studenten staat voor het gebouw en voert actie tegen onder meer de verkoop van datzelfde Maagdenhuis. En dan gaat het opeens snel: enkele studenten trappen tegen de deur die het uiteindelijk begeeft waarna er ruim driehonderd studenten het gebouw binnenstromen: het blijkt het begin van de tweede Maagdenhuisbezetting.
Diepgewortelde woede
De bezetting was een reactie op broeiende onvrede onder studenten over het gebrek aan invloed van studenten en medewerkers op de besluitvorming van de universiteit, het rendementsdenken, werkdruk onder de docenten en de verkoop van panden van de UvA. Ook speelde mee dat eerder een bezetting in het eveneens verkochte Bungehuis een ontruiming was geweest.
De bezetting werd georganiseerd door een groep studenten die bekend stond als De Nieuwe Universiteit. Deze groep stelde een aantal eisen op, waaronder het behoud van het Maagdenhuis als publiek gebouw, meer democratische besluitvorming binnen de universiteit en een einde aan de bezuinigingen op het hoger onderwijs.
De bezetting werd met veel publieke aandacht gevolgd en leidde tot een brede maatschappelijke discussie over de toekomst van het hoger onderwijs en de rol van studenten daarbinnen. Tijdens de bezetting werden diverse activiteiten georganiseerd, zoals lezingen, debatten en culturele evenementen. Uiteraard was er ook kritiek op de bezetting: er is schade aangericht aan het interieur en er werden junks en zwervers in het gebouw gesignaleerd.
Wat leverde het op?
Na een bezetting van maar liefst 45 dagen kwam er op 11 april een einde aan het protest. De UvA won een kort geding, waarna de ME het Maagdenhuis ontruimde. Er kwam wel een akkoord tussen de universiteit en de bezetters, waarbij werd afgesproken dat er meer democratische inspraak zou komen voor studenten en medewerkers. Ook werd afgesproken dat er aan docenten minder tijdelijke contracten werden gegeven. Een van de bezetters verklaarde echter later aan AT5 dat “de verandering te klein is”. Collegevoorzitter Louise Gunning van de UvA overleefde de bezetting niet: een gebrek aan vertrouwen tussen haar en de medezeggenschap van de universiteit deed haar kort na de bezetting stoppen.
Hoewel de bezetting in eerste instantie omstreden was, is ze uiteindelijk gezien als een belangrijk moment in de geschiedenis van het hoger onderwijs in Nederland. Het heeft bijgedragen aan een grotere rol voor studenten en medewerkers in de besluitvorming van de universiteit en heeft de aandacht van het publiek en de media gevestigd op de kwesties rond het hoger onderwijs.
De bezetting van het Maagdenhuis: wat leverde het nu uiteindelijk op?