Melk, vlees en Citroëns
De oorsprong van het pand voert terug naar de Onderlinge Vereeniging van Veehouders (OVV). Boeren uit de omgeving van Badhoevedorp lieten hier in 1893 een distributiecentrum bouwen voor melk en andere zuivel, inclusief koosjere varianten. Architect Joseph Cuypers, zoon van de befaamde Pierre Cuypers van het Rijksmuseum aan de overkant, tekende voor het ontwerp.
Niet lang daarna kwam er ook vlees bij (de Maatschappij voor de Vleeschhouwerij) en zelfs auto’s: Citroën opende in 1924 een showroom op de begane grond. Zo rolde De Grote Wetering van industrie in comfort, met hier en daar een verbouwing. Inclusief een chique lunchroom in 1919.
Een sloopplan met beren op de weg
In de jaren ’70 viel het gebouw ten prooi aan vastgoedhandelaar Gerard W. Bakker, een man met plannen. Hij kocht het pand met de bedoeling om te slopen en luxe appartementen te bouwen. Maar zijn sloopwoede botste met de visie van wethouder Jan Schaefer, die renovatie voorstond en geen fan was van ‘nieuwbouw zonder ziel’.
Wat volgde was een klassieke Amsterdamse patstelling. Bakker wilde slopen, de stad hield hem tegen, en het gebouw stond langdurig leeg. En tja, een leegstaand pand in de jaren ’70? Dat was vragen om krakers…
Kraken, slopen en een sinterklaas-actie
De kraakactie verliep opvallend ordentelijk: alleen het leegstaande deel werd bezet, het bewoonde deel met rust gelaten. Toen Bakker stiekem begon te slopen zonder vergunning, moest de rechter eraan te pas komen: herstel en bewoonbaarheid waren de nieuwe opdracht.
Het werd steeds grimmiger. Krakers wantrouwden de financiering via de Friesch-Groningsche Hypotheekbank, gezien als handlanger van speculatie. Een poging om het gebouw tot monument te verklaren mislukte, en daarmee was de weg vrij voor ontruiming.
Op 2 december 1980 kwam het tot een botsing tussen krakers en de Mobiele Eenheid. De ME schakelde zelfs Sinterklaas in als vredesduif, met de mijter op het verkeerde hoofd, zo bleek. De krakers, doorgaans vredelievend, verlieten uiteindelijk rustig het pand. Een klein gebaar van groot fatsoen in een tijd van verhitte strijd.
Van kraakpand tot kantoor
In 1981 begonnen de sloopwerkzaamheden en een jaar later keek Amsterdam tegen een bouwput aan. De nieuwbouw kwam in 1983: een mix van winkels, kantoren en woningen. In dezelfde tijd verschenen op andere plekken vergelijkbare gebouwen, zoals de nabijgelegen en veelbesproken nieuwbouw Peper en Zout van architect Frans van Gool, destijds door velen als misplaatst gezien in het historische straatbeeld.
