Dagelijks zijn er zes veerdiensten actief over het IJ. Alle lijnen worden door het GVB uitgevoerd en zijn voor iedereen gratis te gebruiken, dat is best uniek! We doken eens in de historie van onze pontjes: zijn ze altijd gratis toegankelijk geweest?
Meer dan 700 jaar veerverbindingen
Het Buiksloterveer is vermoedelijk een van de oudste veerverbindingen van ons land. Het werd rond 1300 al genoemd, maar is mogelijk nog ouder. Het Tolhuis, wat je nog steeds aantreft in Noord als je het Buiksloterveer pakt, dateert van 1660 toen het veer werd verlegd naar de Volewijck, dat inmiddels tot Amsterdam behoorde.
Vrije overtocht graag
In 1877 al kwam het eerste verzoek tot een vrije overtocht. Niet alleen de bewoners van Noord, ‘de overkanters’, waren voor de afschaffing van de tol. Ook andere Amsterdammers vonden een gratis overtocht een goed idee om de industrie en woningbouw een impuls te kunnen geven. Maar er waren ook zorgen: als de pont straks gratis is, dan gaan ongetwijfeld allerlei jongelui de pont gebruiken als ‘hangplek’ en ontstaat er op die manier een soort ‘plezierjacht’, zo vermoedde enkele raadsleden.
En toen was de pont gratis
Na wikken en wegen was er uiteindelijk een meerderheid van de gemeenteraadsleden voor afschaffing van betaalde veerdiensten. In mei 1912 werd de overtocht gratis en dat is het tot op de dag van vandaag gebleven. Voor voertuigen is de de pont sinds 2007 ook (weer) gratis. Sinds 1912 is er natuurlijk wel veel veranderd: diverse verbindingen werden opgeheven, meestal vanwege de komst van een brug, maar soms ook omdat er andere manieren van vervoer kwamen. Het Buiksloterveer is er echter nog steeds, ondanks vele plannen voor de ‘sprong over het IJ’.
Gratis met de pont. Is dat altijd zo geweest?