Vijf jaar geleden: de laatste Kermis op de Dam

Het is alweer meer dan vijf jaar geleden dat de Disco Jumper en de Booster Max de laatste rondjes op de Dam maakten. In oktober 2017 kwam er vrij geruisloos een einde aan de lange traditie van een kermis in ons centrum. Het stadsbestuur had een jaar eerder besloten om zo snel mogelijk te stoppen met de kermis om de drukte in de binnenstad terug te dringen. Of de bezoekers, exploitanten en ondernemers op het plein zich echt bewust waren van het feit dat het voorbij was valt te bezien…

Kermisoproep

Zo rustig als de kermis eind 2017 werd afgebroken, zo onrustig was het 140 jaar eerder. Het Amsterdamse stadsbestuur van destijds schafte in september 1876 de kermis ook al eens af en dat ging niet zonder slag of stoot. Het bestuur kwam tot dit besluit omdat de kermis berucht was vanwege losbandigheid en grote vechtpartijen. Echter naar aanleiding van dit besluit om rust te brengen, volgde juist rellen die meerdere dagen duurde en bekend kwam te staan als het kermisoproep. Het leger werd opgeroepen om rust te brengen.

Toch weer een kermis

Na de Tweede Wereldoorlog kwamen kermissen in de stad geleidelijk terug. Ook de kermis in de binnenstad werd weer georganiseerd op de vaste plek: de Nieuwmarkt. Toen eind jaren zeventig de Nieuwmarkt op de schop ging voor onder meer de aanleg van de metro en een stadssnelweg werd de kermis als proef naar de Dam verplaatst. Dat was in 1954 voor de laatste keer gebeurd bij de start van de Tour de France.

Beeld: Kermis op de Dam in opbouw ter gelegenheid van het vertrek van de Tour de France vanuit Amsterdam in juli 1954 / Bron: Stadsarchief Amsterdam

De Dam als vaste plek

De Dam beviel als plek voor de kermis en in 1983 werd deze plek aangewezen voor twee kermissen per jaar. De discussie over een drukke kermis in de krappe binnenstad laaide echter ieder jaar weer op. Toch waagde geen enkel stadsbestuur zich aan een voorstel om de kermis te stoppen, tot in 2016 het doek toch echt viel. Als onderdeel van een bredere discussie over toerisme in de stad kon het verdwijnen van een kermis nu snel worden meegepakt.